رمضان با المیزان

بخش دوم: نظرات تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر آیه ی (بسم الله الرحمن الرحیم)

1) فلسفه ی آغاز کلام خدا با بسم الله

بسیار می شود که مردم عملی را که می کنند و یا می خواهند آن را آغاز کنند، با نام عزیز یا بزرگی شروع می کنند تا به این وسیله مبارک و پر اثر شودو آبرو و احترامی به خود بگیرد و یا حد اقل باعث شود هر وقت نام آن عمل و یاد آن به میان می آید، به یاد آن عزیز نیز بیفتند.

این معنا در کلام خدا نیز جریان یافته و خدا نیز کلام خود را با نام خودش که عزیزترین نام هاست آغاز کرده تا آنچه که در کلامش استرنگ و بوی او را داشته باشد و مرتبط با نام او شود و نیز ادبی باشد تا بندگان، خود را به آن مودب کنند و بیاموزند تا در اعمال و رفتار و گفتارشان این ادب را رعایت نموده ، آن را با نام وی آغاز کنند تا همه ی امور بندگان خدایی شده و مقصود اصلی از آن اعمال، خدا و رضای او باشد.

2)معنای باء بسم الله

از نظر مرحوم علامه، باء در اول بسم الله الرحمن الرحیم؛ باء (ابتدائیت) است و در نتیجه معنای جمله چنین می شود(من به نام خدا آغاز می کنم). در صفحه 26 جلد اول المیزان دلیل انتخاب این معنای باء، از میان معانی متعدد آن به طور مفصل آمده است.

3)بسم الله اول هر سوره ویژه ی همان سوره

مرحوم علامه با بررسی واژه ی (سوره) در آیات قرآن به این نتیجه می رسد که اغراض و مقاصدی که از هر سوره به دست می آید مختلف است و هر سوره ای غرضی خاص و معنایی مخصوص را بیان می کندو بنا براین جمله ی (بسم الله...) در اول هر سوره راجع به آن غرضی است که در خصوص آن سوره تعقیب شده است.

4)شرح و تفسیر واژه ی (اسم)

واژه ی (اسم) یا از ماده ی (سمه) اشتقاق یافته است به معنای (داغ و علامتی که بر گوسفندان می زدند تا مشخص شود هر کدام از آن کیست) یا از ماده (سمو) به معنای بلندی. علامه با طرح بحثی مفصل در صفحه ی 29 و 30 جلد اول المیزان معنای اول را مناسب تر می داند و در بحث روایتی ذیل تفسیر بسم الله از کتاب عیون اخبار الرضا؛ حدیثی را از امام رضا(ع) می آورند که از ایشان درباره معنای (بسم الله) پرسیدند، فرمودند: (معنایش این است که من خود را به داغ و علامتی از علامت های خدا داغ می زنم و آن داغ عبادت است، تا همه بدانند که من بنده ی چه کسی هستم)

5)شرح و تفسیر واژه ی (الله)

علامه ضمن شرح اشتقاق لغوی واژه ی (الله) ، آن را اسم خاص خدا و (جامع تمام صفات او) می داند. دلیل قرآنی این مدعا این است که در قرآن واژه ی (الله) همواره موصوف است و هرگز صفت قرار نگرفته است. مثلا می فرماید: الله رحمان است و هرگز نفرموده: رحمان که این صفت را دارد، الله است.

6)شرح و تفسیر واژه های (رحمن) و (رحیم)

علامه ی طباطبایی با بررسی دقیق اشتقاق لغوی و نیز تحلیل صرفی این دو واژه و نیز در کنار هم قرار دادن آیاتی که تبیین کننده ی معنای این دو صفت الهی هستند؛ (رحمن) را به معنای (کثیر الرحمه) و (رحیم) را به معنای (دائم الرحمه) می دانند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: